طب سنتی چیست

برای هزاران سال انسان‌ها از نواحی مختلف گیاهان یا مشتقات بدن حیوانات برای درمان مشکلات سلامتی خود استفاده کرده‌اند. در آفریقا، آسیا، آمریکای لاتین و خاورمیانه، حدود ۷۰-۹۰ درصد مردم همچنان از انواع مختلف توصیه‌های سنتی به عنوان درمان اولیه استفاده می‌کنند. طب سنتی در بعضی مناطق از پشتوانه جامع حاوی مطالعات پژوهشی و اسناد علمی تئوری و عملی برخوردار است. در حالی که در نواحی دیگر این دانش به تدریج از نسل به نسل دیگر کمرنگ شده و تا حد نقل و قول‌های شفاهی تنزل یافته است. از آنجایی که یک سوم افراد در جوامع مختلف امکان دسترسی به داروهای مدرن را ندارند، ارائه شیوه‌های درمانی سنتی و جایگزین ایمن و مطمئن می‌تواند راهی برای افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی و سلامتی فراهم کند. از اینرو در بعضی مناطق از دنیا، اقوام مختلف در حال بازگشت به اصول و آموزه‌های سنتی و بومی خود هستند.

در حال حاضر، بیش از ۱۰۰ کشور سازوکارهایی برای داروهای گیاهی دارند. اما شیوه‌های طب سنتی در کشورها و نواحی مختلف دنیا با توجه به تفاوت‌های فرهنگی، تاریخی، منش و فلسفه فردی جوامع با یکدیگر متفاوت است. از جمله انواع رایج طب سنتی در دنیا می‌توان به طب سنتی چینی، هندی، آفریقایی و طب سنتی ایرانی اشاره کرد.

طب سنتی در بسیاری از کشورها با اصطلاح طب جایگزین یا مکمل شناخته می‌شود. این در حالی است که در بعضی کشورها طب مکمل یا جایگزین تا حدودی تعریف متفاوتی داشته و به مجموعه گسترده از اقدامات مراقبتی و بهداشتی اطلاق می‌شود که لزوما ممکن است جزوی از سنت خود آن جامعه نبوده و هنوز با سیستم مراقبت سلامت آن ادغام نشده است.

طب سنتی ایرانی

طب سنتی ایرانی شامل مجموعه‌ای از تمام دانش و دستورالعمل‌هایی است که از زمان باستان (از حدود ۸۰۰۰ سال پیش از میلاد) تا کنون در ایران برای تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری بکار برده می‌شده است. طب سنتی ایران از دو شاخه اصلی تئوری (که در مورد وضعیت و تغییرات بدن انسان و علل و نشانه‌های سلامتی و بیماری بحث می‌کند) و عملی (دانش چگونگی حفظ سلامتی و چگونگی بازگرداندن آن پس از بروز بیماری‌ها) تشکیل می‌شود.

در طب سنتی ایرانی، عملکردهای فیزیولوژیک بدن بر مبنای هفت فاکتور سنجیده می‌شوند که عبارتند از: عناصر (ارکان)، مزاج، اخلاط، ارگان (اعضا)، ارواح، قوا و عملکرد (افعال).

اصول طب سنتی:

اصول طبابت در طب سنتی بر چهار طبیعت مزاج انسان یا اخلاط اربعه است.

این چهار طبیعت عبارتند از:

1. بلغم
2. صفرا
3. سودا
4. خون

که بر سردی و گرمی مزاج، با توجه به مشخصات فرد بیمار درمان می شود.

طب سنتی ایران تقریبا قدمت 3000 ساله دارد و کتابهای سنتی افرادی چون ابن سینا و ذکریای رازی، قریب به 500 سال است که در دانشگاههای اروپایی و آسیایی توسط اساتید تدریس می شود.

پیشگیری از بیماریها در طب سنتی به روش زندگی صحیح است ، یعنی افراد باید تغذیه ای متناسب با مزاج و مشخصات خود داشته باشند.

این طب معتقد است که هر انسانی باید با توجه به طبیعت مزاج یا ارگانیسم بدنش در مصرف غذاهای سرد یا گرم اعتدال داشته باشد، تا دچار عوارض گوارشی نشود.

در طب سنتی برای درمان بیماری ها از گیاهان دارویی و موادی که منشاء طبیعی و حیوانی دارند استفاده می شود.

تقسیم بندی بیماری ها بر اساس طب سنتی:

طب سنتی بیماریها را به 3 دسته تقسیم می کند :

1. بیماریهای سوء مزاجی
2. سوء ترکیبی
3. بیماریهای تفرق و اتصال